Во последниве недели, Соединетите Држави, Русија и Украина скицираа рамки за прекин на огнот - една која има за цел заштита на енергетската инфраструктура како што се електрани и далноводи, а друга насочена кон намалување на воената активност во Црното Море.
Едно од најголемите барања на Москва беше јавно соопштено: олеснување на санкциите. Во соопштението на Кремљ објавено по договорот за прекин на огнот во Црното Море на 25 март, Москва објави дека ќе го почитува договорот само доколку Западот делумно ги укине санкциите воведени по неговата целосна инвазија на Украина пред повеќе од три години.
Ова барање вклучува укинување на ограничувањата за извозот на ѓубрива и осигурителните компании што ги покриваат, како и повторно поврзување на неколку руски банки со глобалниот платен систем свифт (SWIFT).
Неколку лидери на ЕУ веќе го отфрлија барањето на Москва, особено за време на состанокот на 27 март во Париз, каде што се собраа високи функционери од повеќе од 30 земји за да разговараат за безбедносните гаранции за Украина.
Кога разговарав со бројни европски дипломати, сите тие истакнаа дека во соопштението на Белата куќа објавено истиот ден не се споменува олеснување на санкциите.
Како што ми рече еден амбасадор на ЕУ, осврнувајќи се на неодамнешните разговори за прекин на огнот во Ријад:
„Не беше постигнат договор за ова во Саудиска Арабија, па затоа нема за што да одлучуваме“.
Трговските односи на ЕУ со Русија
Европејците очигледно не беа присутни на разговорите за прекин на огнот, но тие имаат прилично голем збор за руските санкции.
SWIFT е белгиска компанија, за почеток, а ЕУ досега од тој систем отстрани 23 руски банки, вклучувајќи ги и големите како Сбербанк и Банката Откритие.
Тие исто така се свесни дека трговските односи на Русија со Европа се подлабоки отколку со САД.
Дури и пред целосната инвазија, американскиот извоз во Русија изнесуваше помалку од 0,5 отсто од вкупниот американски извоз во светот. За ЕУ, таа бројка беше 6 отсто, што е еквивалентно на 250 милијарди евра (272 милијарди долари).
Кога беа воведени широките санкции на ЕУ, тоа посилно ја погоди Москва. Посредникот за санкции на ЕУ, Дејвид О'Саливан, проценува дека рестриктивните мерки ја лишиле Русија од повеќе од 450 милијарди евра (490 милијарди долари) приход од почетокот на 2022 година.
Размислуваат ли Европејците барем за делумно ублажување на санкциите кон Русија?
Одговорот што постојано го слушам е едноставно „не“ или „ќе го одбиеме ова“.
Официјални лица укажуваат на тековните руски напади со беспилотни летала и ракетни напади врз Украина, како и заклучоците од неодамнешниот собир на ЕУ, кој сигнализираше потенцијално засилување на мерките, наместо намалување на притисокот.
Како што се вели во Главните резултати од состанокот на Европскиот совет за Украина на 20 март: „Европската Унија останува подготвена да го засили притисокот врз Русија, вклучително и преку дополнителни санкции и со зајакнување на спроведувањето на постоечките мерки“.
Европската комисија сè уште не ги поканила земјите-членки на ЕУ за да разговараат за новиот пакет санкции, кој би бил 17-ти за три години, но разгледуваат некои работи како што се затворање на дупките за заобиколување на санкциите.
Укинувањето на санкциите на ЕУ бара едногласност
Заклучоците од состанокот на Европскиот совет на 20 март беа одобрени од 26 од 27 земји-членки на ЕУ. Кој не беше ЗА? Унгарија, која долго време ги критикува санкциите на ЕУ.
Ова е значајно поради една причина: укинувањето на секторските санкции на ЕУ бара едногласност - а тоа едноставно не постои во моментов.
Како што беше наведено погоре, многу земји-членки бараат повеќе, а не помалку санкции. Но, тука е финтата: на секои шест месеци, во јануари и јули, целиот пакет санкции мора да се продолжува, а тоа исто така бара едногласно одобрување.
Токму тука Унгарија, и потенцијално другите, можеби ќе сакаат да се вклучат и да почнат да се намалуваат санкциите. Во јануари Будимпешта речиси целосно го загрози продолжувањето на санкциите и даде зелено светло откако доби писмени уверувања дека руската нафта ќе продолжи да тече во Унгарија.
Дипломатите на ЕУ со кои разговарав веќе се плашат како би можело да изгледа продолжувањето на санкциите од јули и какви отстапки можеби ќе треба да направат за да обезбедат нивно продолжување во целост.
Редовниот самит на ЕУ на крајот на јуни најверојатно ќе вклучи интензивна „трговија“ со ова, бидејќи Унгарија бара повеќе замрзнати средства од ЕУ за себе и неколку земји-членки кои сакаат да започнат преговори за пристап во ЕУ до летото-потег што Будимпешта досега го блокираше.
Прашањето за повторно приклучување во СВИФТ системот некои банки и дозволување на руски ѓубрива повторно во блокот се очигледно лесно достапни во тој поглед. Но, тоа, се разбира, ќе зависи од тоа како изгледа ситуацијата на теренот во Украина во тоа време.
Сепак, едно е јасно: и покрај непосредните одбивања од европските дипломати, Москва наметна идеја. Или како што ми рече еден европски дипломат:
„Верувам дека тоа е паметен метод што Русите го започнаа овде. Веќе во разговорите за прекин на огнот, тие носат далекусежни барања кои, всушност, повеќе припаѓаат на сеопфатна дискусија за мировен договор. Овојпат би требало да бидеме ние оние кои ќе бидеме „трансакциски“ и ќе ја дадеме оваа моќна алатка само за фер цена“.
Но, што тука би можело да биде фер цена? Во извесна смисла, европските претставници ќе бараат одговор од Киев. Но, според оние со кои разговарав, контурите би можеле да вклучуваат ограничено олеснување на санкциите во замена за „замрзнување“ на линиите на фронтот, без признавање на окупираните територии како руски и продолжување на воените испораки на Западот во Украина, со можност за враќање на санкции, доколку се појават прекршувања.
Прашањето е дали Брисел и Киев можат да ја натераат Москва да се согласи на таков договор и што ќе мислат САД за тоа?
