Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека украинскиот претседател Володимир Зеленски го информирал дека е подготвен за разговори со Русија за ставање крај на војната во неговата земја и понудил да потпише договор за минералните ресурси на Украина „во секое време“.
По една недела метеж што кулминираше со објавата на САД за прекин на воената помош за Украина по жестоката размена меѓу двајцата лидери, Трамп на заедничката седница на Конгресот на 4 март рече дека Зеленски му испратил писмо во кое изразува подготвеност да седне на преговарачка маса.
„Претходно денеска добив важно писмо од претседателот Зеленски од Украина. Во писмото се вели: „Украина е подготвена да дојде на преговарачка маса што е можно поскоро за да се доближи до траен мир. Никој не сака мир повеќе од Украинците“, ја цитираше Трамп изјавата на Зеленски во писмото.
Претходно истиот ден, Зеленски рече дека „никој од нас не сака бескрајна војна“, додавајќи дека Украина е „подготвена да се врати на преговарачката маса што е можно поскоро за да се доближи до долгорочен мир“.
„Мојот тим и јас сме подготвени да работиме под силното водство на претседателот Трамп за да постигнеме долгорочен мир“, рече Зеленски.
Трамп рече дека 2000 луѓе се убиени секоја недела во војната - и млади Руси и млади Украинци.
„Сакам да престане“, рече тој, тврдејќи дека САД потрошиле „можеби 350 милијарди долари“, додека Европа потрошила само 100 милијарди долари.
Европските лидери ги оспорија сличните претходни тврдења на американски официјални претставници.
Германскиот институт Киел вели дека неговото истражување покажува дека вкупната помош доделена од САД за Украина досега изнесува околу 114 милијарди евра, што ја прави најголемиот поединечен донатор. Но исто така се додава и дека Европа како целина одвоила околу 132 милијарди евра.
Говорот на Трамп следуваше неколку часа откако тој објави пауза на сета американска воена поддршка за Украина во нејзината битка да ги одбие инвазивните руски сили и по многу јавната расправа во Овалната соба.
Зеленски ја напушти Белата куќа на 28 февруари по спорот и двајцата лидери не го потпишаа договорот за критичните минерали. За време на прес-конференцијата на 3 март, Трамп рече дека не мисли дека договорот е мртов.
Трамп не го спомна неговото јавно препукување со Зеленски минатата недела во Овалната соба, превртувајќи го наративот и велејќи:
„Многу добро се согласуваме со нив и многу работи се случуваат“.
Цитирајќи го Зеленски, Трамп „сигнализираше дека го ставил разговорот во Белата куќа на маргините“, изјави за РСЕ Михаил Алексеев, професор по политички науки на Државниот универзитет во Сан Диего.
„Немаше повик Зеленски да поднесе оставка. Немаше разговори за тоа дека Украина е неблагодарна“, вели Алексеев.
Крај на војната е приоритет за Трамп и тој ја „преврте“ тригодишната политика на САД со директен контакт со рускиот претседател Владимир Путин, кого неговиот претходник го изолираше политички од почетокот на војната во февруари 2022 година.
Даниел Вајдич, претседател на Јорктаун Солушнс, кој лобира во име на Киев, рече дека договорот за минерали ќе биде добар и за Украина и за САД.
„Тоа им дава на САД конкретни акции во Украина кои сега треба да бидат заштитени“, рече Вајдич, кој е и поранешен советник на неколку републикански претседателски кандидати.
Фондот создаден со договорот ќе биде важен механизам за приватниот американски сектор да инвестира во обновата на Украина, додаде Вајдич.
Трамп го промовираше договорот како начин за враќање на милијардите долари од американската поддршка од почетокот на војната и оправдување за продолжување на помошта.
Трамп, исто така, ги споменува милијардите долари што ги испратија Соединетите Држави за поддршка на одбраната на Украина, додека ја критикува Европа за купување руска нафта и гас и неговиот претходник, претседателот Џо Бајден, дека одобрил повеќе борба за пари за помош отколку што потрошила Европа.
Обраќањето е прво на Трамп на заедничка седница на Конгресот откако ја презеде функцијата пред помалку од 50 дена.
Американскиот претседател го започна својот говор велејќи „Америка се врати“ и ја промовираше својата политика за имиграцијата, криминалот и напорите на Одделот за владина ефикасност (DOGE) предводен од милијардерот Илон Маск за намалување на владините трошоци.
Трамп го пофали Маск за препознавањето на „измама од стотици милијарди долари“, тврдење што е многу повеќе од она што досега го тврдеше администрацијата.
Трамп спроведува стратегија „шок и стравопочит“ откако беше инаугуриран на 20 јануари, најавувајќи драстични промени во внатрешната и надворешната политика, често користејќи извршни наредби за да го заобиколи Конгресот, додека се обидува да ги исполни своите предизборни ветувања.
Тој рече дека по неговата инаугурација „не се случува ништо друго освен брза и непопустлива акција за воведување на најголемата и најуспешната ера во историјата на нашата земја“.
Ребека Џил, професорка по политички науки на Универзитетот во Невада Лас Вегас, за РСЕ изјави дека повеќе од 100-минутното обраќање, најдолго досега на еден претседател на заедничка седница на Конгресот, било „типичното обраќање на Трамп“.
„Мислам дека никој не би бил изненаден што беше прилично агресивно и борбено“, рече Џил за РСЕ.
Еден од неговите најспорни потези беа царините од 25 отсто на стоки од Канада и Мексико, два од најголемите трговски партнери на Соединетите Држави, кои стапија на сила на 4 март, предизвикувајќи го најостриот пад на акциите во САД во повеќе од два месеци.
„Царините се за да се направи Америка повторно богата и да се направи Америка повторно голема. И тоа се случува, и ќе се случи прилично брзо“, рече Трамп.
Рајан Свит, пак главен американски економист во Oxford Economics, вели дека царините ќе доведат до побавен раст на САД, поголема невработеност и повисока инфлација.
„Економијата веќе започна со слаб почеток оваа година поради невообичаено студениот јануари, шумските пожари во Лос Анџелес и зголемената несигурност во политиката. Царините веројатно само ќе ја поттикнат загриженоста дека лошиот почеток на годината може да се претвори во нешто полошо“, заклучува Свит.
