ekran платформа за слободоумни
– Британски експерт за заразни болести предупредува на опасноста од ултра-обработената храна
– Ултра преработената храна може да биде посмртоносна од пушењето
Д-р Крис ван Тулекен, британски експерт за заразни болести и водител на Би-Би-Си, во популарен подкаст изјавил дека ултра-обработената храна може да биде дури и посмртоносна од пушењето. Во разговорот со водителот Стивен Бартлет, докторот истакнал дека речиси сите од нас консумираат ваков вид на храна секој ден, често несвесно.
Зборувајќи за својата книга „Ultra-Processed People“, познатиот доктор објаснил дека современиот човек со години е збунет околу тоа што е здрава исхрана. Сепак, тој детално објаснува како преработената храна негативно влијае на нашето здравје, но предизвикува и зависност полоша од цигарите, алкохолот, па дури и од коцкањето.
– Храната што нè загрозува ја нарековме „džank fud“ и „преработена храна“, но немавме соодветен систем за означување, иако се работи за глобална пандемија на болеста“, рекол докторот.
Според него, лошата исхрана – дефинирана како богата со ултра-обработена храна – е водечка причина за прераната смрт денес, дури и пред тутунот. Ова не се однесува само на сиромашните земји, туку и на сиромашните во развиените земји, вклучувајќи ја и Велика Британија.
Еколошки проблеми
Д-р ван Тулекен предупредува и на поширокото влијание на оваа индустрија врз животната средина.
„Ултра-обработената храна се создава во производствен систем кој е водечка причина за губење на биолошката разновидност, втора причина за емисиите на јаглерод диоксид и прва причина за загадување со пластика“, вели тој.
Тој објаснува дека поимот ултра преработена храна првпат е дефиниран во 2009/2010 година во Бразил, и дека најрелевантните истражувања се спроведени токму во Латинска Америка, во земји како Мексико, Колумбија и Бразил.
„Во тие земји дебелината речиси и да не постоеше, а за само една деценија таа стана водечки проблем за јавното здравје“, истакнува д-р ван Тулекен.
Според него, единственото нешто што се променило во тој период е масовниот увоз на индустриски преработена храна од западните земји. Тој предупредува дека тоа не е само одговорно за дебелината, туку и за низа други здравствени проблеми – вклучително и прерана смрт.
Посебно истакнува дека ултра-обработената храна е исто толку зависна за некои луѓе како тутунот, алкохолот, коцкањето или дрогата – и дека постои силна научна основа за тоа.
„Присилувањето на луѓето ‘да престанат да јадат ѓубре’ обично резултира со контраефект – ние ги туркаме кон навики кои се уште поштетни“, вели тој.
Научните студии исто така ги потврдуваат овие тврдења. Една анализа заклучува дека „големиот внес на преработена храна го зголемува ризикот од голем број хронични и ментални болести, а ниту една студија не покажува позитивен ефект врз здравјето“.
Друга студија го поврзала високиот внес на ултра-обработена храна со зголемена смртност од сите причини, вклучително и кардиоваскуларни болести.
Во коментарите под видеото, еден од мажите спомнал дека советите на д-р ван Тулекен му го промениле животот. Откако во јуни 2023 година почнал да ја исклучува ултра-преработената храна, без ригорозна диета и со минимална физичка активност успеа да ја намали телесната тежина од 112 на 99 килограми за само пет месеци.
Што е ултра-обработена храна?
Ултра-обработена храна (UPF – ultra-processed food)) е индустриски произведена храна која содржи состојки кои не ги користите дома и кои не постојат во природна форма, како што се:
– емулгатор
– вештачки ароми
– бои
– засилувач на вкус
– стабилизатор
– хидрогенизирани растителни масла
– сируп од гликоза, фруктоза или пченка
Овие намирници се осмислени да бидат исклучително вкусни, евтини, долготрајни и „зависни“, а често содржат малку вистински хранливи материи, а истовремено се богати со шеќер, сол и нездрави масти.
Примери на ултра-обработена храна
– чипс и други индустриски закуски
– газирани и засладени пијалоци
– готови оброци од замрзнувач
– инстант супи и тестенини (нудли)
– индустриски сладоледи и колачи
– житарки за појадок со додадени шеќери
– многу видови индустриски колбаси, паштети, виршли
– протеински барови, бисквити и енергетски пијалоци
– фабрички верзии на леб со адитиви
Фото: Принтскрин/YouTube
