Србија денес: Нови барања на студентите и стара недоверба кон опозицијата

Студентите во Србија, кои со месеци ги блокираат факултетите и организираат протести ширум земјата, додадоа уште две нови на списокот со барања. На постојните четири беше додадено и петто барање: да се идентификува технологијата што се користеше на големиот протест на 15 март, за која многумина тврдат дека е законски забранет „звучен топ“, како и да се идентификуваат нарачателите и оние што го користеле.

Дополнително, студентите изнесоа и шесто барање: да се утврди кој е одговорен што претседателот на Србија, Александар Вучиќ, придружуван од новинарска екипа, ги посети повредените во пожарот во Кочани во Северна Македонија, кои беа сместени на одделението за интензивна нега, кое, според ригорозните правила на лекување, а заради заштита на здравјето на тешко повредените, има пристап само медицински персонал.

Иако овие две нови студентски барања се во директна корелација со инсистирањето на српската опозиција да се утврди одговорноста на властите за употребата на „звучен топ“ и злоупотребата на тешко повредените пациенти за пропаганда и политички цели, нашите соговорници не веруваат дека овие барања ќе ја доближат опозицијата до студентите, туку дека студентите, кои се уште се недоверливи во нивната независна држава за сите политички субјекти, анализира денеска Ал Џезира.

Претпазливост преземена до крајност

Научниот соработник на Институтот за филозофија и социјална теорија и политиколог Дејан Буршаќ нагласува дека студентите многу внимаваат да не се поврзуваат со некоја политичка опција.

„Понекогаш оди до крајности што им отежнува на студентите да го прават она што е де факто политичко дејствување, но објавувањето нови барања навистина не може да се смета за приближување на студентите до опозицијата“, вели Бурсаќ.

Тој наведува дека инцидентот со „звучниот топ“ е едноставно доволно „социјално широк“ и дека потресе доволно голем број луѓе и погоди значителен дел од општеството што опозицијата, студентите и многубројните организации за заштита на човековите права независно една од друга ќе се огласат за него.

Бурсаќ укажува и дека, најверојатно, поради фактот што студентите имаат своја многу сложена процедура во процесот на одлучување, објавувањето на петтото барање се случило само речиси четири недели по инцидентот.

„Тоа веројатно ја намали јачината на барањата, бидејќи темата „звучен топ“ беше многу актуелна недела или две по инцидентот, но потоа почна да ја губи својата моќ. Сега е неопходно – за да се врати важноста на тоа и на сите други барања – да се биде иновативен. Студентите направија одлична работа во првите месеци од бунтот, но сега е забележлив и заморот на студентите. презентирани повторно и повторно, без да ги менувате, но менувајќи ги поинаку ги презентирате преку разни иновативни акции, како што се протести, маршеви, блокади и штрајкови, со што го мобилизирате општеството околу овие барања, ова е клучното нешто што треба да го направат студентите во врска со новото, петто барање“, вели Бурсаќ.

Тој нагласува дека ниту шестото барање не може премногу да промени во односот меѓу студентите и опозицијата.

„Тоа е благородно барање и во духот на она што претходно го бараа студентите – институциите да си ја завршат работата. Ако здравствените установи не можат да му забранат некому, дури и претседателот на Републиката, да влезе во просторот на пациентите кој треба да биде стерилен, тогаш тоа е целосно во согласност со студентското барање институциите конечно да почнат да ја вршат својата работа. институциите грешат и колку е вкоренет овој проблем во нашето општество“, смета Бурсаќ.

Поотворено за јавноста

Со него се согласува и директорот на Центарот за практична политика Драган Поповиќ, кој оценува дека иако воведувањето на петтото и шестото студентско барање не е знак дека студентите се поподготвени за соработка со опозицијата, сепак ваквите потези укажуваат дека студентите „повеќе се отвориле за јавноста“.

„Двете нови студентски барања делумно се резултат на големиот притисок на јавноста да се прошири она што беше ограничено на една причина – падот на настрешницата и што се претвори во народен бунт што трае со месеци. Студентските барања го следат расположението на јавноста, а двете нови барања се многу специфични и можат директно да се надоврзат на претходните барања“, вели Поповиќ.

Потсетувајќи дека случајот со „звучниот топ“ предизвика голема возбуда кај српската јавност, но и меѓународни реакции, Поповиќ оценува дека воведувањето на петтото барање е показател дека студентите се поподготвени да слушнат што очекува јавноста од нив. Додава и дека се позачестените студентски изјави во однос на преодната влада се потврда на тезата дека студентското движење малку повеќе се отвори кон општеството.

Кога станува збор за шестото барање, Поповиќ посочува дека тоа пред сè дошло од студентите по медицина, „бидејќи тоа е она што им пречи и им е многу важно, а тоа е очигледно незаконското и нецивилизирано однесување на претседателот на Републиката во тој случај“.

„Важно е тоа да се бара од институциите да го санкционираат, но не би одел толку далеку доколку студентите со шестото барање го насочат својот фокус лично на Вучиќ“, вели Поповиќ.

Нормална и очекувана реакција

Професорот на Филозофскиот факултет во Белград, Оливер Тошковиќ, вели дека новите студентски барања се нормална и очекувана реакција на тоа што властите не ги исполниле претходните четири барања, а на прашањето дали новите барања може да се толкуваат како приближување на студентите до опозицијата, одговорот е дека „на работите се гледа премногу црно-бело“.

„Ако режимот ги загрозува животите и функционирањето на државата и на поединците во различни аспекти на општеството: професори на универзитети, студенти, опозициски политичари, земјоделци, адвокати и просветни работници во основните и средните училишта, сосема е природно сите тие да имаат слични барања. Затоа јас не би ги толкувал новите барања како зближување. Природно е различни сегменти од општеството да соработуваат и да се борат за заеднички цели.

Неговиот колега Ѓорѓе Павиќевиќ, професор на Факултетот за политички науки во Белград и пратеник од опозицијата, оценува дека некои од претходните причини поради кои студентите не сакале да соработуваат со опозицијата биле „нелегитимни“. Тој потсетува дека опозицијата ги прифатила првите четири студентски барања, но дека тоа не довело до зближување.

„Се надевам дека иницијативата за создавање поширок социјален фронт ќе доведе до здружување на ресурсите за рушење на владата, која не сака да ги казни одговорните ниту за уривањето на настрешницата, ниту за употребата на оружје што масовно ги таргетира луѓето кои протестираат и претставуваат ризик за нивните животи. Се сомневам дека постои растечка синергија во однос на тие масовни барања, но ако таквите барања останат во вид ќе се претворат во такви барања. ситуација, секој што ја води истата борба во сопствените ровови е – отпад Ова понекогаш може да биде корисно, иако ситуацијата се комплицира и истекува времето за да се направат некои потези“, вели Павиќевиќ.

Апел до Универзитетот во Белград

За сè да биде уште покомплицирано, а некои би рекле и поконфузно, студентите се потрудија со апел до Универзитетот во Белград „да излезе со порадикални мерки на отпор, во формата што ја смета за адекватна“, а сето тоа затоа што „сега синхроно, студентите и претставниците на Универзитетот ќе се јават како хомогено тело“. Студентите истакнаа дека тоа е неопходно за „заеднички да се врати заслужениот кредибилитет на Универзитетот“.

Нашите соговорници со тој апел различно го толкуваат тоа што студентите всушност сакале да му го кажат на Универзитетот, но и на целата јавност во Србија.

Професорот Тошковиќ има впечаток дека значаен дел од универзитетот досега постапил доста радикално, бидејќи огромното мнозинство на факултети во Србија воопшто не работат.

„Нема настава на факултетите, туку активности кои се помалку важни за притисок врз власта. Можеби ова барање за радикализација е последица на неинформираноста на студентите за тоа што прават сите универзитети. Можеме целосно да го прекинеме пишувањето на научни статии, кое веќе е намалено, бидејќи многу професори не прават истражување, меѓу другото, затоа што и ним им е потребно учеството на студентите во солидна нивна академија. прекината настава, што е порадикален чекор од штрајкот, поради што мислам дека тие „Универзитетските професори беа доволно радикални. Сепак, се согласувам со студентите дека треба да се зголеми притисокот врз властите“, вели Тошковиќ.

Потсетува дека универзитетските професори веќе испратиле бројни писма до голем број институции во странство и тамошните универзитети, во кои ги информирале за тоа што се случува во Србија и побарале поддршка од нив, со надеж дека ќе ја зајакнат поддршката на јавното мислење во тие земји, што треба да го зголеми надворешниот притисок врз властите во Србија.

Професорот Павиќевиќ оценува дека повикот на студентот до Универзитетот за радикализација е „малку нејасен“.

„Не е објаснето што значи радикализација, а професорите и Универзитетот се веќе под силен напад од државата и во тој поглед ја радикализираа својата борба. Сепак, Универзитетот ќе мора да реагира и подобро е тоа да го направи заедно со студентите. Како ќе се одвива тоа останува да видиме, бидејќи владините дејствија го доведуваат во прашање самото постоење на преживеаниот број на луѓе на Универзитетот, но и работата на голем број луѓе, но и работата на целиот универзитет. систем“, вели Павиќевиќ.

Студентите остануваат малку осамени на фронтот

За апелот на студентите за радикализација, Драган Поповиќ посочува дека универзитетите во Србија не штрајкуваат.

„Не застанаа професорите во првата линија, тие се зад студентите, а ова е она што студентите го повикуваат Универзитетот да ја радикализира борбата, професорите да дојдат до израз. Сепак, треба да се биде фер и овде, бидејќи голем број професори се радикални од првиот ден – тие се бескомпромисно со своите студенти. акција која би била позабележителна во јавноста Не треба да заборавиме дека во моменти кога просветните работници веќе не можат да го издржат темпото и методологијата на борбата – учениците остануваат некако осамени на фронтот, а јас така би го прочитал барањето за радикализација“, смета Поповиќ.

Дејан Бурсаќ оценува дека со апелот за радикализација студентите го бараат истото што го побарале и со претходното барање граѓаните да се организираат во собири.

„На студентите им е јасно дека не можат да бидат единствените носители на борбата, особено затоа што не сакаат да бидат истакнати како носители на барања за политичка промена на режимот. Постојано повторуваат дека бараат институциите да си ја завршат работата и пошироката политичка борба да ја води некој друг, односно широк фронт, а не само тие. барања од рамениците само на студентските борби, вака треба да се чита до Универзитетот: ако имате ваши пошироки барања политички грижи и сакате да постигнете нешто, приклучете се во борбата и не очекувајте нешто само од студентите, тоа барање е сосема легитимно.

Извор: Ал Џезира