Политика

Трамп воведе царини за цел свет – за Македонија 33 отсто, за ЕУ 20 отсто

Автор: Bloomberg Adria

2 април 2025, 23:25

Царините за Македонија ќе бидат 33 отсто, половина од македонските царини за САД

Царините за ЕУ се 20 отсто, а за автомобили 25 отсто

Тој ги повика сите да инвестираат во Америка, па нема да имаат царини

Трамп воведе царини за цел свет – за Македонија 33 отсто, за ЕУ 20 отсто

Bloomberg

Bloomberg Adria

Штотуку заврши обраќањето на американскиот претседател Доналд Трамп кон американската и светската јавност пред Белата куќа, објавувајќи ја извршната наредба со која ќе се воведат реципрочни царини за земјите во светот. „Денеска имаме многу, многу добри вести“, вака го започна своето обраќање Трамп. „Ова е Денот на ослободувањето“, порача тој пред присутните, дочекан со аплауз.

Tрамп ја објасни наредбата: „За неколку моменти ќе потпишам историска извршна наредба, реципрочни царини за земјите во светот. Реципрочно. Тоа значи дека тие ни го прават тоа и ние им го правиме ним. Многу едноставно. Не може да биде поедноставно од тоа“.

Трамп ја промовираше својата теорија дека царините ќе ја вратат „златната доба“ за САД, фраза што ја употреби и во својот инаугуративен говор: „Работните места и фабриките ќе се вратат во нашата земја, гледате дека тоа веќе се случува. Ќе ја дополниме нашата домашна индустриска база“.

Тој вели дека реципрочните царини ќе донесат „посилна конкуренција и пониски цени за потрошувачите“ во САД. Тоа е всушност токму спротивно од она што директорите на автомобилските компании мислат дека ќе се случи. Тие не само што се плашат од повисоки цени туку и од помала конкуренција на глобално ниво“.

Трамп го повторува она што претходно го најави, дека САД на полноќ ќе воведат царина од 25 отсто за сите автомобили од странско производство.

Како пример, Трамп вели дека САД наметнуваат тарифи од само 2,4 отсто за мотоцикли, додека Индија наплаќа 70 отсто, Виетнам 75 отсто, а други дури и повеќе од тоа. Тој ги прозва двата американски сојузници со големи автомобилски индустрии, Јапонија и Кореја. Ја прозва и „Тојота“ по име затоа што продала милион странски автомобили во САД.

Американскиот претседател искажа поддршка и за земјоделците. Според него, тоа се луѓето што би можеле да биде првите што ќе ги почувствуваат ефектите од одмаздничките царини од други земји, бидејќи тие нации вовеле големи давачки за американските житарки и други стоки. „Со денешните акции се залагаме и за нашите големи фармери и ранчери“.

„Трамп ги наведува канадските царини за млекото. Еве добро објаснување за што зборува. Огромното мнозинство млечни производи што САД ги извезуваат во Канада се без царина. Но САД би сакале канадските правила да бидат пофлексибилни за дополнително да го отворат пазарот за американските фармери“, објаснува уредникот на канадскиот „Блумберг“, Дерек Деклое.

Трамп воведува основна царина од најмалку 10 проценти за сите земји. За оние што имаат повисоки царини од 10 проценти за американски стоки, Трамп воведува реципрочни царини, но, како што рече, со дисконт од 50 проценти. Па така, Македонија, која ги царини американските стоки со 65 проценти, отсега ќе извезува во САД со царини од 33 отсто. Тој на голем постер со табела со реципрочни тарифи, ја именуваше секоја земја на списокот, велејќи за Тајван дека „ги зеде сите наши компјутери и чипови“. Кина, ЕУ, Виетнам, Тајван и Јапонија се на врвот на листата на земји што ќе добијат реципрочни царини. 

Листата на царини: За Кина 34 отсто, за ЕУ 20 отсто 

САД ќе ѝ наплатат царина од 34 отсто на Кина, Европската Унија добива 20 отсто, Јапонија ќе се соочи со царина од 24 отсто. Највисоко е моментално за Виетнам - 46 проценти. Значи - европската 20 отсто, Виетнам 46 отсто, Камбоџа 49 отсто, Тајван 32 отсто, Јапонија 24 отсто, Јужна Африка 30 отсто, Индија 26 отсто, Јужна Кореја 25 отсто, Тајланд 36 отсто, Швајцарија 31 отсто, Индонезија 32 отсто. 

Трамп вели дека им носи малку „тешка љубов“ на американските трговски партнери. Се сеќава на трагично починатиот јапонски премиер Шинзо Абе. Тој вели дека Абе сфатил дека нешто треба да се промени во трговијата.

Тајван, каде што се произведуваат повеќето напредни светски микрочипови, ќе се соочи со реципрочна тарифа од 32 отсто, според табелата на Трамп. Трамп верува дека заканата од американските царини ја натера ТСМЦ (Taiwan Semiconductor Manufacturing Co)., водечки производител на чипови што се користат во вештачката интелигенција, да ги прошири своите американски инвестициски планови за дополнителни 100 милијарди долари.

„Дојдете во Америка и нема да има царини“ 

Трамп ги наброја компаниите што ветиле инвестиции откако тој ја презеде функцијата, вклучувајќи и 500 милијарди долари од „Епл“ (Apple Inc.) - иако „Епл“ веќе најави голем дел од тоа претходно. Трамп пофали неколку компании што најавија инвестиции во САД и се надева дека ќе има повеќе доколку неговите тарифни планови функционираат како што е предвидено. Претседателот ги пофали „Софтбанк“ (Softbank), „Опен еј-ај“ (Open AI), „Оракл“(Oracle), „Енвидија“ (NVIDIA) и ТСМЦ (TSMC).

Доналд Трамп рече дека компаниите што ги произведуваат своите производи во САД нема да плаќаат никакви тарифи.

„Нема тарифа ако го правите вашиот производ овде, во Америка“, рече претседателот. Тој најави и дека наскоро ќе почне да добива повици од „кралеви, кралици и амбасадори“ што ќе бараат ослободување од царина.

Неговата порака до нив е: „Отстранете ги сопствените царини, отстранете ги бариерите, престанете да манипулирате со валутите... и почнете да купувате десетици милијарди долари вредни американски стоки“. 

Што извезува Македонија во САД?

Македонскиот извоз кон САД во 2024 година се зголемил за 220 отсто споредено со 2023 година. Иако растот изгледа огромен, вредноста на извозот не е особено значајна. Во текот на минатата година од земјава кон САД се извезени стоки во вредност од над 118 милиони евра, што е незначително во однос на вкупниот извоз на земјава. Според статистичките податоци што се однесуваат на минатата година, од Македонија на американскиот пазар најмногу завршуваат машини и транспортни уреди. Од вкупно 118 милиони долари, над половина од вредноста на извозот е остварена токму од такви производи. Следните позначителни ставки се храната, живите животни, пијалаците и тутунот.

Пресметките на аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“ покажуваат дека лани од Македонија биле извезени алкохолни пијалаци во вредност од 70 милиони евра, а уделот на извозот кон САД е само 1,1 отсто. Сепак, Дане Јованов, кој долги години е вклучен во винската индустрија, во гостување на ТВ Блумберг Адрија образложи дека царините на Трамп ќе ја загрозат позицијата на македонското вино на меѓународниот пазар.  

Ако директните последици барем засега се сведени на минимално ниво, индиректните последици веќе на големо се чувствуваат. Имено, во Македонија веќе почнаа да се затвораат фабрики што ја снабдуваат со делови европската автомобилска индустрија, а некои од нив најавија отпуштања поради намалениот обем на работа. „Аптив“, чии главни клиенти се „Фолксваген“ и „Стелантис“, ја затвора фабриката во околината на Скопје и ќе отпушти околу 500 работници, а „Џонсон Мети“, најголемиот извозник од Македонија, најави намалување на бројот на вработени поради намалениот обем на работа. Се чини дека овој негативен бран во автомобилската индустрија поради тарифите на администрацијата на Доналд Трамп наскоро може да прерасне во цунами, кое ќе ги поплави и Македонија и земјите од регионот Адрија, каде што има значителен број извозни капацитети што живеат од европската автоиндустрија.

Сите новости од рубриката Политика

Политика

сите новости од рубриката Политика

Регистрирајте се за да продолжите со читање. Регистрирајте се

Продолжете со читање со одбирање на една од опциите подолу

БЕСПЛАТЕН НАЛОГ

Прочитајте го овој и уште четири други текстови (не се однесува на премиум текстови)

Бесплатен билтен

Регистрирај се

Претплата

Неограничен пристап до премиум содржина на сите 5 портали

Неограничен пристап до ТВ и видео содржина

Ексклузивни приказни и анализи од Businessweek Adria

Истражете ги понудите

Активирајте уште една бесплатна статија и продолжете со читање.

Отклучи сега

Искористивте еден бесплатен текст.

Го цениме вашиот интерес за веродостојни информации. Активирајте уште една бесплатна статија и продолжете со читање.

Отклучи сега

Искористете ја ексклузивната понуда денес! Читајте неограничено за 1 € неделно.

Добијте неограничен пристап денес

Продолжете

Искористете ја ексклузивната понуда денес! Читајте неограничено за 1 € неделно.

Вашите конкуренти веќе го знаат ова. Дали ќе останете тивки?

Приклучете се сега за само 11 € месечно!

Истражете ги понудите