Три размисли за шеснаесетти трети

Три размисли за шеснаесетти трети, мојот датум на раѓање, кој стана најцрниот датум во паметењето на мојата генерација.

Им должиме на жртвите, на нивните сакани, а и нам самите, конечно да го започнеме колективниот ремонт кој не го вадиме од уста. На најгорчлив можен начин се уверивме дека, ако не ги заземеме нашите столчиња на масата, како што рече Emir Hasanović во најинспиративниот медиумски настап кој го забележав деновиве, ќе продолжиме да завршуваме на менито. Затоа ајде:

1) Да се воздржиме од дефетизам. Трагедија како оваа би фрлила во очај дури и општества со многу повисок степен на општествена и институционална доверба од нашето. Ама ние, баш бидејќи сме на полошо стартно дереџе, дабетер го немаме луксузот да си приуштиме дефетизам. Не знам дали ќе нѐ биде. Ама знам дека сигурно нема да нѐ биде ако продолжиме со муабети за гасење светла и други интелектуално мрзливи клишеа.

Mарија Тодорова вели дека здравиот патриотизам подразбира љубов која не е обременета ниту од гордост, ниту од срам. Ние последниве години немаме многу причини за гордост, но и немаме никакво фајде од нашиот срам.

2) Да разбереме дека и неспособноста е смртоносна. Паролата „корупцијата убива“ е малку посложена од „престанете да крадете“. По убиството на Вања, ги критикував масовните повици за смртна казна, најмногу бидејќи „имплицираа(т) дека организмот ни е здрав и дека ако само го отсечеме инфицираното ткиво, сè ќе биде во ред“. Организмот, по којзнае кој пат, гледаме дека не ни е здрав.

Ми личи дека сега се јавува слична тенденција кон лесни решенија: префрлање одговорност, бум-бам истраги и разни повици за „враќање на вистинските вредности“. Секако дека многу луѓе треба да одговараат кривично за 16.03. Ама неморални луѓе има секаде и ќе има секогаш, само некаде системот им овозможува да нанесат повеќе штета, а некаде помалку. А за системски ремонт не е доволно чисто срце, треба и памет. Се надевам дека пред следните избори ќе зборуваме за тоа како да останеме читави, а не за национални предавства и слични баба роги. Или барем да не ги гласаме тие што ќе врескаат за второво.

3) Да го одвоиме житото од кукољот. Тие што не можат подобро од дефетизам, барем да си го чуваат за себе и да не излегуваат деновиве на телевизија. Новинаритe да ги отворат вратите кон нови лица и свежи идеи. Пред некоја година емпириски утврдивме дека во дебатните емисии (чест на исклучоци) владее поголем ејџизам отколку во политиката: И тaa зачмаеност на јавниот дискурс деновиве се чувствува посилно од кога било.

Мојот датум на раѓање уште долго нема да (ме) асоцира на радост. Ама еден ден можеби ќе го гледаме како моментот кога – макар и со бебешки чекори – сме почнале да се оддалечуваме од амбисот, токму кога сме дошле на чекор од него.

Слика: Marc Librizzi