САД со воведувањето на царините за увоз кон Канада и Мексико влегува во нова ера, која ќе се одрази врз целиот свет.
Новите царини за увезената стока ставија крај на децениската слободна трговија меѓу трите земји и се закануваат да го нарушат работењето во многу индустрии. Но, исто така царините нагло го менуваат повеќе деценискиот проект на САД за проширување на слободната трговија со своите сојузници
Царините од 25% се наметнати на увозот на стоки од Мексико и Канада, со исклучок на енергетските производи како сурова нафта и природниот гас, кои ќе бидат царинети со 10%.
Покрај царините за Мексико и Канада, Трамп објави дека двојно се зголемуваат и царините кон Кина од досегашните 10%, на 20%.
Што ќе значат овие царини за засегнатите земји и за светот?
Канада веднаш објави царини од 25 отсто за американски стоки во вредност од 30 милијарди долари. По 21 ден оваа сума ќе се зголеми на вкупно 155 милијарди долари. Кина најави контратарифи за земјоделските производи и дополнителни мерки против американските компании. Од 10 март дополнителни царини од 15 отсто ќе бидат воведени за пилешкото, пченицата, пченката и памукот од САД, а 10 % за другите земјоделски производи како соја, свинско и говедско месо.
Претседателот на Мексико рече дека исто така ќе возврати, а низа потези ќе бидат објавени во недела.
Администрацијата на Трамп го наведе протокот на дрога и недокументирани имигранти преку границата со САД како оправдување за царините. Трамп, исто така, рече дека тарифите ќе доведат до поголемо производство во САД „Значи, тие ќе имаат царина, а она што треба да го направат е да ги градат своите фабрики за автомобили, искрено, и други работи, во Соединетите држави, во кој случај немате царини“, рече тој во понеделникот.
Царините означуваат ескалација на трговските тензии практично без преседан во историјата на САД, рече Даглас Ирвин, економист од колеџот Дартмут. „Ретко некогаш сме виделе толку голем обем на увоз со толку големо зголемување на царините“, рече тој.
Според Германскиот економски институт (IW) глобалното економско производство може да се намали за 0,4 проценти дури и со сегашните ограничувања. Германија мора да очекува нејзиниот бруто домашен производ да биде за 0,4 % помал до 2026 година.
Повисоките царини за увоз од Мексико се особено штетни за германската автомобилска индустрија, бидејќи многу нејзини производствени локации се во Мексико.
Германија и Европа стравуваат од царините
Германското здружение на автомобилската индустрија (ВДА) смета дека царините на Трамп се значителен товар и ќе донесат негативни последици за потрошувачите – особено во Северна Америка.
За Германија и Европа, VDA смета дека поголем онегативно влијание може да има врз локалните работни места доколку компаниите треба да ги опслужуваат на пазарите повеќе локално поради протекционизмот и зголемените геополитички тензии. Но, префрлањето на производството назад во САД неизбежно ќе ја зголеми инфлацијата поради повисоките трошоци за производство таму. Производите би станале поскапи за потрошувачите. Покрај тоа, САД се зависни од увоз на суровини.
Дороти Хилрикс од институтот Ifo претпоставува дека царините ќе ја зголемат инфлацијата во САД, делумно затоа што интермедијарните производи ќе станат поскапи за американските производители. Дополнително, цените на храната би можеле да пораснат, што особено би ги погодило посиромашните домаќинства. Пресметките на Ifo моделот за тарифите претпоставуваат дека извозот и индустријата во Канада и Мексико ќе бидат посилно погодени отколку во САД, но и тие нема да бидат поштедени.
Но, поголемиот проблем за Германија и Европа ќе дојдат доколку Трамм навистина воведе царини за увоз на европски производи од 25%, како што подолго време се заканува.
Европската комисија веќе го критикуваше воведувањето на увозните царини и ги повика САД да ги преиспитаат, бидејќи тие ги загрозуваат високо интегрираните синџири на снабдување, инвестициите и економската стабилност на двете страни на Атлантикот.
Царините ќе ја зголемат инфлацијата
Ако царините ескалираат, според експертот на Ifo, тоа ќе ја зголеми инфлацијата ширум светот и ќе изврши притисок врз глобалната економија. За компаниите тоа значи и висок степен на несигурност во планирањето, што може да доведе до одложување на инвестициите. Сепак, некои компании исто така ги преместуваат производствените локации во САД – како што побара Трамп – со цел да избегнат царини.
Американските експерти пресметале дека доколку царините останат во сила, а Канада, Мексико и Кина воведат контра мерки, кои одговараат на царините на САД, тоа ќе додаде 1,2% на вкупните потрошувачки цени во САД во текот на следната година.
Но, последиците за САД ќе стануваат сè посериозни колку повеќе земји ќе наметнат царини врз нив и колку повеќе држави самите реагираат со контрамерки.
„Сеопфатната трговска војна против остатокот од светот ќе ги направи САД значително посиромашни – не само преку економската загуба што доаѓа со неа, туку и преку зголемената изолација. Трговијата не е само чиста размена на стоки, таа исто така ја стимулира конкуренцијата и размената на идеи. Ако САД сè повеќе го напуштаат светскиот пазар, тоа ќе направи простор за други играчи како Кина”, велат од Институтот IW.
Во продолжение прочитајте како американските царинни ќе се одразат врз македонскиот извоз и економијата.
