Природните контури на релјефот во Македонија се одликуваат со значителен диверзитет и комплексност, при што на една релативно мала територија можат да се сретнат геоморфолошки форми со какви не можат да се пофалат и многу поголеми земји од нашата. Во богатата ризница на локалитети кои претставуваат значајно геонаследство на нашата држава, постојат и такви за кои многу малку се знае, а во себе содржат исклучително значајни природни вредности. ...

Карстниот релјеф на Македонија, иако покрива само 12% од територијата на нашата земја, е исклучително богат со пештерски и пропастни системи, кои поради својата тешка достапност и потребата од специјализирана опрема за нивно истражување, претставуваат едни од најмалку проучените, но и најзачуваните делови од нашето природното наследство. Во својата природна, речиси изворна состојба, овие подземни структури во себе содржат важни информации за ...

Во јужниот дел на Македонија, долж Повардарието, онаму каде што Тиквешката Котлина се претопува во подножјето на планините Серта и Градешка Планина на исток и североисточните ограноци на Кожуф на запад, природата ја исцртала најмаркантната клисура по течението на нашата најголема река – Демиркаписката Клисура. Всечена во доломитски карпи, оваа клисура не претставува само уникатна геоморфолошка формација, туку и исклучително важна и богата ...

Во богатството на заштитени подрачја на Македонија, свое посебно и карактеристично место имаат поединечните стебла на стари и ретки дрвја, какви што ги има ширум нашата земја. Станува збор за извонредни примероци кои со својата старост, големина, форма како и историја поврзана со нивното постоење, претставуваат уникатни споменици кои сведочат за дамнешни времиња, во себе кријат приказни за животот низ вековите, служат како природни симболи на ...

Реката Брегалница , втората по должина река во Македонија, со своето корито долго 225 км. и сливно подрачје кое зафаќа површина од 4.307 км2, е најзначајниот водотек во источниот дел од нашата земја. Нејзиниот тек ги обединува различните физичко-географски предели на источниот дел од државата, што резултира со комплексен хидролошки режим и разновидни морфолошки облици долж нејзиното корито. Од својот изворишен дел во Малешевските Планини, па сè ...

Злетовска Река е река во Источна Македонија. Таа е најголема притока на реката Брегалница и еден од најзначајните водотеци во македонскиот дел од Осоговскиот Масив. Според најголем дел од релевантната литература должината на Злетовска река изнесува 56 км и со што оваа река е десетта најдолга река во нашата земја. Нејзината долина изобилува со природни вредности, како од сферата на геологијата, така и во поглед на биодиверзитетот. Горниот тек на ...

(Демир Капија, Преспа, Струмица, Пелагонија, Тиквеш и Охрид) Кои се најгорливите еколошки проблеми во регионите со заштитени подрачја? Колку во формалното образование се учи за екологијата и заштита на животната средина? Дали младите се вклучуваат во воннаставни активности во оваа област и што преземаат граѓанските организации и институциите за зачувување на животната средина се само дел од прашањата опфатени со истражувањето „Локални приоритети ...

Лесновска Купа претставува возвишение кое е остаток од згаснат вулкан, кој бил активен пред околу 25–30 милиони години. Се наоѓа во североисточна Македонија, во западниот дел на Осоговскиот Масив, на околу четири километри североисточно од градот Пробиштип и претставува една од најзачуваните палеовулкански купи во кратовско–злетовската област, но и во Македонија и на Балканот. Купата денес, поради ерозивните процеси низ долгиот временски период, ...

Диме Меловски и Александар Павлов речиси две декади ги истражуваат мавровските планини во склоп на Програмата за заштита на балканскиот рис. Но последните терени им покажаа дека има нов предатор во дивината кој се храни од пленот на рисот. Станува се поброен и особено им отежннува на рисовите мајки кои мораат да ловат дополнително за своите млади. Овој предатор е човековиот најдобар пријател, кој, напуштен и оставен да се снаоѓа во дивината – ...

Во потрагата по решенија за проблемот со подивените кучиња, Диме и Александар разговараат со колешката од Романија, Теодора Син. Таа со години ги истражува романските Карпати и нивниот биодиверзитет. Како Романците, како дел од Европската Унија, се справуваат со истиот проблем? Дали постојат мерки кои би можела и Македонија да ги примени? Или пак, преземени се мерки кои ги нарушуваат правата на животните и нивната добробит? Потрагата по решенија ...

Во последната епизода од серијалот Дивина, Диме разговара со Луиџи Боитани, професор на Универзитетот Сапиенца во Рим и долгогодишен истражувач на биодиверзитетот во Италија. Во 70тите години од минатиот век, Луиџи за прв пат со својот тим сретнува вид за кој сметаат дека е хибрид од волк и куче. Денес, дури 70 проценти од волците најдени во делови од италијанските планини, вели, се хибридни видови. Луиџи споделува со Диме како овој феномен ...

Криминалите врз животната средина доаѓаат во многу различни форми, но неретко се случува извршители да се и добрите познавачи на природата. Таков е случајот со колекционерството на животински видови, кое со себе повлекува и криволов, шверц и трговија со заштитени видови. Сето тоа негативно влијае врз биодиверзитетот, но и врз економијата на регионот. Дома во соработка со Дојче Веле Европа ја истражи ситуацијата со стеноендемитот македонска сивка ...

Институтот за комуникациски студии во соработка со Македонско еколошко друштво ја објави публикацијата „Заедно ЗА природата: Водич за екоактивизам“. Водичот за екоактивизам се фокусира на правните механизми за заштита на животната средина, екоактивизмот како граѓански ангажман, но и како да се создаваат кампањи за застапување на инцијативи од јавен интерес. Во него подетално ќе прочитате зошто е важно и како да се заштити животната средина со ...

Ледничките езера во Македонија се значаен дел од геолошкото наследство од сферата на хидрологијата. Лоцирани во подножјата на највисоките падини на нашите планински масиви, овие езера, покрај тоа што со својата амбиентална убавина го оплеменуваат просторот, истовремено се и значаен ресурс на сознанија за геолошката еволуција, особено од периодот на леденото доба, кога на овие простори се одвивале глацијални процеси кои во голема мера го ...

Несекојдневно чувство на отсутност од актуелниот миг може да ве обземе на локалитетот „Змијовец“, гледајќи како научниците од Природонаучниот музеј на Македонија со особено внимание симнуваат слој по слој наталожена земја во која е закопана историја стара повеќе од 7 милиони години. Секој удар на чеканот и длетото, кој на површината открива дел од скелет на некое праисториско животно, ви ги враќа мислите милиони години наназад, во периодот на ...

Поради геотектонската и морфоструктурна условеност, доминантно планинскиот релјеф на Република Македонија е со голем просечен наклон и е доста расчленет со речни долини, а речните текови и нивните корита во планинските делови најчесто имаат голем релативен пад, со бројни брзаци, водопади и слапови. Од неколкуте стотици досега евидентирани водопади, во литературата како позначајни се издвојуваат петнаесетина, од кои дури пет се наоѓаат на ...

Кога ќе се спомене подрачје во Македонија кое е ставено под заштита на УНЕСКО, најчесто првата асоцијација е Охридското Езеро, кое во 1979 година е прогласено за дел од светското природно, а една година подоцна и за дел од светското културно наследство. Информациите поврзани со „Охрид – град на УНЕСКО“ се особено фреквентни во изминативе децении, што се должи на бројните нарушувања на неговите природни и културни вредности, а поради што овој наш ...

Разнообразноста на живиот свет, или таканаречениот биодиверзитет, претставува уникатно богатство со кое планетата Земја се издвојува од останатите планети од Сончевиот систем. Ова богатство на видови има есенцијална улога во одржувањето на здрави екосистеми во кои владее природна рамнотежа, чие пак нарушување времено или трајно ѝ нанесува штета на природата во целост. Во целото богатство на жив свет што ја населува Земјата своја посебна улога ...

Ерозијата како геолошки процес, но и како процес кој во голема мера е поттикнат или забрзан од влијанието на човекот, во својата основа претставува појава која остава воглавно негативни последици врз природата. Уништувањето на пејзажите, губењето на плодна почва, таложењето на седименти во реките и езерата, нарушувањето на екосистемите и биодиверзитетот или пак појавата на опасни свлечишта, се само дел од причините заради кои во светот се ...

Во Македонија, како континентална земја и земја чија хидрографија е доминантно детерминирана од речните текови и езерата, темата за постоењето на острови е многу малку третирана, при што како последица во голема мера се раширило верувањето дека единствен остров во нашата земја е островот Голем Град во Преспанското Езеро. Ваквиот пристап до пред нешто повеќе од една деценија бил иманентен и кога е во прашање македонската научна мисла, при што ...

На околу 26 километри југоисточно од центарот на Скопје се наоѓа споменикот на природата „Катлановски предел“, подрачје кое во 1991 година е заштитено со Одлука на Собранието на Град Скопје. Поради бројните нарушувања на природата во изминативе три децении ова подрачје повеќе не ги исполнува критериумите за заштитеност, па во тек е процес за негово репрогласување, но на помала површина. За потребите на репрогласувањето изработена е соодветна ...

Реформи во инспекцискиот систем – спас за животната средина или замаглување на проблемот? 14 февруари 2025 Прегледи: 1 „Крпиме крај со крај“. Вака директорката на Државниот инспекторат за животна средина, Ивана Гиновска ја опишува борбата за чиста и здрава околина, алудирајќи на малиот број инспектори со кои работи институцијата што ја води. На платен список се точно 15 луѓе. Оваа оскудна бројка наскоро ќе се намали за уште еден и ќе станат ...

Вардарски Ади – заборавени речни оази 12 февруари 2025 Прегледи: 0 Вардарски Ади – заборавени речни оази Во Македонија, како континентална земја и земја чија хидрографија е доминантно детерминирана од речните текови и езерата, темата за постоењето на острови е многу малку третирана, при што како последица во голема мера се раширило верувањето дека единствен остров во нашата земја е островот Голем Град во Преспанското Езеро. Ваквиот пристап до ...

Жедна Македонија 27 јануари 2025 Прегледи: 0 • Додека богатите земји дупчат за нафта, струмичани дупчат за вода – битка која не е само за земјоделските култури оваа сезона, туку и за земјоделската иднина на регионот. • Преспанското Езеро, заеднички ресурс меѓу Македонија, Грција и Албанија, е во состојба на континуиран пад, поттикнат од климатските промени, намалените снежни врнежи и прекумерната употреба на вода за земјоделството. • Бројките ...

Незаштитено скулпторство на природата во Македонија 22 јануари 2025 Прегледи: 0 Ерозијата како геолошки процес, но и како процес кој во голема мера е поттикнат или забрзан од влијанието на човекот, во својата основа претставува појава која остава воглавно негативни последици врз природата. Уништувањето на пејзажите, губењето на плодна почва, таложењето на седименти во реките и езерата, нарушувањето на екосистемите и биодиверзитетот или пак ...

Македонското царство на габите 8 јануари 2025 Прегледи: 26 Разнообразноста на живиот свет, или таканаречениот биодиверзитет, претставува уникатно богатство со кое планетата Земја се издвојува од останатите планети од Сончевиот систем. Ова богатство на видови има есенцијална улога во одржувањето на здрави екосистеми во кои владее природна рамнотежа, чие пак нарушување времено или трајно ѝ нанесува штета на природата во целост. Во целото ...

Македонското царството на габите 8 јануари 2025 Прегледи: 2 Разнообразноста на живиот свет, или таканаречениот биодиверзитет, претставува уникатно богатство со кое планетата Земја се издвојува од останатите планети од Сончевиот систем. Ова богатство на видови има есенцијална улога во одржувањето на здрави екосистеми во кои владее природна рамнотежа, чие пак нарушување времено или трајно ѝ нанесува штета на природата во целост. Во целото ...

Урбаното зеленило низ новите градежни парцели постои само на слика 3 јануари 2025 Прегледи: 1 Иако Законот за урбано зеленило е донесен со цел да го заштити и одржува зеленилото во градовите, неговата недоволна и несоодветна примена доведува до уништување на зелените површини и создавање бетонски структури. Измените на законот, кои се очекува да воведат зајакнати стандарди и казнени одредби, сè уште не се усвоени, а експертите предупредуваат ...

2024-та и сите митови за нерешливоста на еколошките проблеми 30 декември 2024 Прегледи: 0 Писмо од уредникот Заштитата на животната животна средина е комплексна, интердисциплинарна наука, која користи различни пристапи и методи за да ја утврди точната состојба на животната средина, начините на кои човекот влијае врз неа како и што може да се преземе за да се заштити природата. Техниките на истражување во животната средина треба да дадат ...

Климатски миграции: Сушата ја гасне Тиквешијата 26 декември 2024 Прегледи: 2 Сушата е постојана закана која ги одзема ресурсите и го остава Тиквешијата без надеж за иднината. Старата поговорка вели: Воздух, сонце и вода – основа за живот. Без вода, ниту растението, ниту човекот може да функционира. Во 2021 година, природата ја покажа својата суровост со катастрофална суша која ги уништи земјоделските култури. Годинава ситуацијата е повторно ...